2024 Auteur: Gavin MacAdam | [email protected]. Laatst gewijzigd: 2023-12-16 13:43
Hamamelis virginiana (lat. Hamamelis virginiana) - een struik of boom, een vertegenwoordiger van het geslacht Hamamelis (Latijnse Hamamelis) van de toverhazelaarfamilie (Latijnse Hamamelidaceae). Toverhazelaar komt oorspronkelijk uit het oosten van Noord-Amerika, waar de plant in loofbossen of langs de oevers van beekjes leeft. De Amerikaanse Indianen maken veelvuldig gebruik van de bast en bladeren van toverhazelaar in de strijd tegen een aantal kwalen. De plant is vrij decoratief en wordt in de herfst gebruikt om tuinen en parken te decoreren, aangezien hij in deze periode van het jaar bloeit.
Wat staat er op jouw naam?
De Latijnse naam van het geslacht "Hamamelis" is gebaseerd op twee oude Griekse woorden, waarvan de betekenis de gelijktijdige aanwezigheid van bloemen en vruchten op de takken van de plant is. Dit komt door de late herfstbloei, die pas volgende zomer vruchten afwerpt. Zo blijkt dat de vruchten van de bloei van vorig jaar nog steeds aan de takken vasthouden als er een nieuwe herfstbloei op wordt geboren.
Het specifieke Latijnse epitheton "virginiana" geeft de geboorteplaats van de plant aan en wordt vertaald als "maagdelijk" of "maagdelijk".
De eerste beschrijving van de plant is van Karl Linnaeus en dateert uit 1753.
Beschrijving
Toverhazelaar is een bladverliezende struik of kleine boom die in de herfst bloeit. De planthoogte varieert in de regel van 4,5 (vier en een half) tot 6 (zes) meter, maar onder gunstige omstandigheden van de natuurlijke habitat kan deze 9 (negen) meter bereiken.
De bast van de stam is glad, schilferig, lichtbruin en roodpaars van binnen. De pluizige twijgen worden later glad, licht oranje of bruin getint en tenslotte donker of roodbruin.
Pittoreske bladeren op een korte en dikke bladsteel zijn omgekeerd eirond of ovaal van vorm en zijn gekleurd van middengroen tot donkergroen. De goed gedefinieerde nerven van het blad geven het blad een spectaculaire uitstraling en maken de bladrand golvend of gekarteld. In de herfst krijgen de bladeren een lichtgele kleur met roestige vlekken en vallen ze af.
Toverhazelaar is misschien wel de laatste plant die de natuur verfraait met zijn bloei voordat de winter begint. Van oktober tot december verschijnen felgele (minder vaak oranje of roodachtige) geurende bloemen met vier ruige lintachtige bloembladen en vier korte meeldraden op de takken. Het verschijnen van bloemen valt ofwel samen met de val van bladeren, of treedt op nadat de bladeren op de grond zijn gevallen. Na bestuiving begint een lange rijpingsperiode van de vruchten van de plant, die kan duren tot de volgende bloei. Dan zijn er tegelijkertijd fruit en verse bloemen op de takken aanwezig.
De vruchten zijn groenachtige zaadcapsules die op noten lijken en die, wanneer ze rijp zijn, van kleur veranderen in lichtbruin en verhouten. Er zijn een of twee zwarte zaden in de capsule. De capsule valt uiteen in de herfst van het jaar na de bloei, waarbij zaden worden weggegooid binnen een straal van 9-10 (negen-tien) meter van de ouderplant.
Gebruik
Lange tijd gebruiken de inboorlingen van Amerika de bast en bladeren van Hamamelis virginiana voor de behandeling van ziekten. Met een afkooksel van de schors en stengels van de struik behandelden ze ontstekingen en zwellingen, evenals huidziekten. De eerste Europeanen die zich op Amerikaanse gronden vestigden, namen de recepten van de Indianen over en veranderden de plant in een populaire genezer van verschillende menselijke kwalen. Met name met behulp van kruidenpreparaten wordt darmkanker behandeld.
Het dichte, harde en zware hout van de bomen, geschilderd in een licht roodbruine kleur, wordt gebruikt voor verschillende ambachten.
De geur van de bladeren en schors wordt gebruikt in huidcosmetica, scheerlotions, zepen en zalven.
In de cultuur wordt toverhazelaar gebruikt om parken en tuinen in de herfst te versieren, wanneer andere planten hun vegetatieve activiteit al beëindigen.
