Bieten Rhizomanie

2024 Auteur: Gavin MacAdam | [email protected]. Laatst gewijzigd: 2023-12-16 13:43

Bietenrhizomanie, ook wel baard genoemd (letterlijk de naam van de ziekte wordt vertaald als "gekke wortels"), komt vrij vaak voor. Deze virusziekte leidt tot necrotische vergeling van de aderen van de biet. De eerste symptomen van een destructieve tegenslag kunnen al in juni worden opgemerkt, wanneer jonge planten, wanneer het warm weer begint, bruin beginnen te worden en langzaam verwelken. Wortelgewassen in geïnfecteerde planten zijn klein. Ze zien er in de regel onderontwikkeld uit en worden gekenmerkt door een indrukwekkend aantal wortels die met elkaar verweven zijn. En na enige tijd verharden ze, worden vezelig en beginnen te rotten

Een paar woorden over de ziekte

Bietenbladeren aangevallen door rhizomanie krijgen een geelachtige of lichtgroene kleur. Naarmate de ziekte zich ontwikkelt, kan ook necrose of vergeling van bladnerven worden waargenomen. En dichter bij het einde van het groeiseizoen worden de centrale bladeren gekenmerkt door versmalde bladbladen en langwerpige stekken. Bieten die hun turgor hebben verloren, beginnen merkbaar achter te blijven in groei.

Wat de wortelgewassen betreft, ze zijn vrij klein van formaat en de zogenaamde "baard" verschijnt op hun staartdelen - een vrij solide aantal kleine zijwortels, ingewikkeld met elkaar verweven. De ernst van dergelijke symptomen hangt af van de ontwikkelingsfase van de bieten, de frequentie van neerslag en de hoeveelheid ervan, evenals van de temperatuur. Daarom kunnen de symptomen soms sterk variëren.

Als rhizomanie de bietenaanplant vrij sterk heeft aangetast, kan de opbrengst met de helft of zelfs meer afnemen en daalt het suikergehalte van de biet in dit geval van 16 - 18% naar 10%. De groei van besmette gewassen wordt sterk vertraagd, suiker in bieten hoopt zich ook extreem langzaam op en het watergehalte daarin neemt aanzienlijk af. Ook worden wortelgewassen gekenmerkt door een afname van het gehalte aan alfa-amine en totaal stikstof en verschillende droge stoffen. En de hoeveelheid calcium, kalium en natrium daarin neemt aanzienlijk toe. Bieten die worden aangevallen door het noodlottige ongeluk, worden gekenmerkt door houtachtigheid en beginnen vaak vanaf de staart te rotten.

De veroorzaker van deze plaag is een virus, waarvan de belangrijkste dragers worden beschouwd als cytosporen en zoösporen. Overigens is deze ziekteverwekker in bijna alle gebieden van de bietenteelt aanwezig. De verspreiding van het schadelijke virus vindt plaats door tussenkomst van een bodemschimmel genaamd Polymyxa betae tijdens het transport van bieten, maar ook met apparatuur, plantenresten en water.

Rhizomanie is het meest uitgesproken bij wateroverlast van de bodem en bij hoge temperaturen. En als de grond droog genoeg is, zal de ziekte zich veel minder vaak manifesteren. Ook kan een toename van de ontwikkeling van rhizomanie worden waargenomen op bodems met een licht alkalische en neutrale reactie.

Hoe te vechten?

De belangrijkste maatregelen om rhizomanie van bieten te bestrijden zijn het verzamelen van plantenresten, het ruimen van geïnfecteerde gewassen met hun daaropvolgende vernietiging en het tijdig en regelmatig wieden van onkruid. Maar naleving van vruchtwisseling geeft in de meeste gevallen niet het gewenste effect, omdat de veroorzaker van de infectie tien jaar in de bodem kan blijven bestaan. Machteloos in de strijd tegen deze noodlottige ziekte en allerlei bestrijdingsmiddelen.

Tot op zekere hoogte is het mogelijk om de vermindering van de schadelijkheid van rhizomanie te beïnvloeden door de biologische activiteit van de bodem te verhogen door de optimale structuur te behouden en hoogwaardige organische meststoffen toe te passen. Toch kunnen deze maatregelen de schadelijkheid van de ziekte slechts in geringe mate verminderen.

Misschien is de enige echt effectieve beschermingsmethode het kweken van rassen met genen voor resistentie tegen destructieve rhizomanie. Hybriden hebben in de regel een hoge mate van weerstand - en daar moet je op letten.