Scorzonera - Een Geneeskrachtige Wortel

2024 Auteur: Gavin MacAdam | [email protected]. Laatst gewijzigd: 2023-12-16 13:43

Ondanks zijn vorstbestendigheid en relatieve pretentie is deze prachtige groente een zeldzame gast in onze tuinen. Maar tevergeefs! Dit is immers een van de weinige wortelgewassen waarbij zowel de toppen als de wortels eetbaar zijn! Bovendien hebben dergelijke zwarte wortelen veel geneeskrachtige eigenschappen en zijn ze vooral goed voor diabetische voeding. Dus maak kennis - scorzonera

Redder van slangen, insecten en muize

In cultuur bestaat deze vaste plant uit de Asteraceae-familie al zo'n 200 jaar. Onder de mensen van Scorzonera is het beter bekend als de zoete of zwarte wortel, en wordt meestal zwarte wortel genoemd, vanwege de aardse kleur van de langwerpige wortel. In de wetenschappelijke gemeenschap wordt de groente de geit genoemd en wordt hij met succes gekweekt in Zuid-Europa - in zijn echte thuisland. In tegenstelling tot Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje, Amerika, Oost-Aziatische landen, waar scorzonera op industriële schaal wordt gekweekt, is het in Rusland nog niet zo populair.

Van het Italiaanse woord "scozone" betekent "giftige slang". Het is geen toeval dat het de basis vormde van de naam van de groente: sinds de oudheid stond scorzonera bekend om zijn eigenschappen om te genezen van slangenbeten en hielp het ook bij pest, mazelen, furunculose, brandwonden en maagproblemen. Ze geloofden dat deze plant insecten en muizen kon afschrikken. In Rusland werd het lange tijd alleen gebruikt voor de bereiding van een nuttig drankje. Dichter bij de 19e en 20e eeuw waardeerden de Russen niettemin de smaak van zwarte wortelen. Tegenwoordig zijn onder bijna 200 soorten scorzonera de meest populaire onder ons: Spaanse geit (Scorzonera hispanica), en onder 20 variëteiten - Black Liza, Black Peter, Russische reus, enz.

Zowel toppen als wortels zijn goe

Bij goede groeiomstandigheden groeien de wortels van de schorpioen tot 35 cm lang met een diameter van 3-4 cm. Een van deze "reuzen" kan tot 80-100 g wegen. Onder de donkerbruine, bijna zwarte en vrij dichte schil van de wortel, vergelijkbaar met wortelen, is er een hele voorraad vitamines en voedingsstoffen: eiwitten, vetten, koolhydraten, suikers, ascorbinezuur, caroteen, kalium, magnesium, ijzer, fosfor, inuline, vitamine E, PP, B1, B2, enz.

Maar niet minder nuttig en misschien uiterlijk aantrekkelijker is het bovenste deel van de scorzonera. De vertakte en dichte sappige groene stengel (110-120cm) is rijkelijk bedekt met bladeren, waaronder riet, gele bloemen die op paardebloemen lijken, zien er schattig uit. Er zijn er tot 40 per plant. Ze bloeien de hele zomer en ruiken zo lekker! Iets vanille en een beetje chocolade. Tegen het begin van de herfst rijpen smalle, lange witachtige staafjes zaden geleidelijk.

De oogst is afhankelijk van de grond

Misschien aarzelen veel tuinders om een geit te kopen, uit angst voor zijn mediterrane verwijfdheid. Verrassend genoeg is de scorzonera echter helemaal niet bang voor het barre Russische klimaat. Het is belangrijk om het te sussen met goede grond, die het raadzaam is om al in de herfst voor te bereiden. Het bed voor zwarte wortelen is goed losgemaakt en bemest met organisch materiaal, kalium, fosfor. Als de grond te dicht is, lopen de wortels het risico scheef en gevorkt te groeien. Daarom is het beter om ademende, klei-zandige, niet-zure bodems te kiezen. Gelijke delen zand en compost aan de bodem toevoegen heeft een gunstig effect op de productiviteit.

Scorzonera wordt zowel in het vroege voorjaar als in het vroege najaar gezaaid voor overwintering. In dat laatste geval kunnen de kant-en-klare wortelen volgend voorjaar geoogst worden. Voor het zaaien worden de zaden meestal een dag geweekt en vervolgens in groeven van 2-3 cm diep gezaaid op een afstand van 5-7 cm van elkaar. De rijafstand moet vrij breed zijn - van 20-30 cm. Bij regelmatig water geven komen spruiten meestal na een week of tien dagen uit. Als er niet genoeg vocht is, zijn de zaailingen binnen twee weken te zien. Daarna wordt de geit, net als een gewone wortel, 10-12 cm uitgedund.

Wees voorzichtig met je wortels

Ze verzorgen de scorchonera op bijna dezelfde manier als voor gewone wortelgewassen: ze worden de hele zomer regelmatig en overvloedig bewaterd, gegoten, losgemaakt en ondersteund met minerale meststoffen. Een belangrijk punt is dat het nodig is om tijdig van de pijlen of hun steeltjes af te komen, die de plant tijdens het zaaien in de lente vaker laat uitkomen. Als de zaailingen van scorzonera ongeveer vier maanden oud zijn, kun je oogsten. Het is raadzaam om dit bij droog weer te doen, heel voorzichtig de "wortelen" uit te trekken en te proberen ze niet te beschadigen. "Gewonde" wortelgewassen zijn niet geschikt voor opslag - ze moeten sneller als voedsel worden gebruikt.

Om de zaden te laten rijpen, worden 3-4 goed ontwikkelde scorzonera in de tuin achtergelaten, terwijl ze worden beschermd tegen vogels, die ernaar streven zich te laten smullen van grote en smakelijke zaden. Het gewas wordt opgeslagen als een gewone wortel: in een koele kelder in een bak met nat zand. Hoe later de skorzonera voor de winter worden verzameld, hoe beter - tot op de bevroren grond. Op zuidelijke breedtegraden laten sommige tuinders stoutmoedig zwarte wortelen in de grond overwinteren.

Het groen en de bloemen van de plant zijn geweldig voor het maken van zomerse salades, lichte soepen en zelfs hoofdgerechten. De wortel, zoetig, doet denken aan zowel pinda's als asperges, kan veilig rauw, geschild, licht overgoten met kokend water worden gegeten. Het is niet minder goed en gekookt, gebakken en gedroogd. De inuline die het bevat is uitstekend geschikt voor mensen met diabetes, indigestie, bloedarmoede en zelfs mensen die aan kanker lijden.

Misschien verliest de scorzonera uiterlijk een beetje aan de gebruikelijke wortel, maar in termen van het gehalte aan voedingsstoffen en de originele smaak van de glazen, verdient het veel meer. Probeer en je temt deze nuttige, mooie en smakelijke plant!